ಭಾರತೀಯ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ದಿನವನ್ನು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦ ರಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ . ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನದ ಮಹತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕರಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಅದರ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವುದು ಈ ದಿನದ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ.
ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಶಕ್ತಿ ಎಂದರೆ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಮತ್ತು ಖಾಲಿಯಾಗದ ಶಕ್ತಿ . ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲಗಳಲ್ಲಿ ಸೌರಶಕ್ತಿ, ಪವನ ಶಕ್ತಿ, ಜಲಶಕ್ತಿ, ಜೀವರಾಶಿ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಭೂಶಾಖದ ಶಕ್ತಿ ಸೇರಿವೆ .
ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಹಿನ್ನೆಲೆ
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಇಂಧನದ ಬೇಡಿಕೆ ನಿರಂತರವಾಗಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದೆ. ಕಲ್ಲಿದ್ದಲು, ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಮತ್ತು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲದಂತಹ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಇಂಧನ ಮೂಲಗಳು ಸೀಮಿತವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಬಳಕೆಯು ಪರಿಸರದ ಮೇಲೆ ಪ್ರತಿಕೂಲ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ .
ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿ, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕರಿಗೆ ಹರಡಲು ಭಾರತೀಯ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ದಿನವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದೆ.
ಭಾರತೀಯ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ದಿನವನ್ನು ೨೦೦೪ ರಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಆಗಿನ ಪ್ರಧಾನಿ ಡಾ. ಮನಮೋಹನ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರು ಈ ದಿನದ ಮೊದಲ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦, ೨೦೦೪ ರಂದು ದೆಹಲಿಯಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದರು .
ಆಗಸ್ಟ್ ೨೦ ರಂದು ಭಾರತದ ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನಿ ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿಯವರ ಜನ್ಮ ದಿನಾಚರಣೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಆ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ .
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಲು ರಾಜೀವ್ ಗಾಂಧಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.
ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಶಕ್ತಿಯ ಮಹತ್ವ
ಸೂರ್ಯ, ಗಾಳಿ ಮತ್ತು ನೀರಿನಂತಹ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಮೂಲಗಳು ಯಾವಾಗಲೂ ಲಭ್ಯವಿರುತ್ತವೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಅವು ಎಂದಿಗೂ ಖಾಲಿಯಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಈ ಶಕ್ತಿಯು ಮಾಲಿನ್ಯವನ್ನು ಹರಡುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಪರಿಸರವನ್ನು ಸ್ವಚ್ಛವಾಗಿಡುತ್ತದೆ.
ಇದು ಪಳೆಯುಳಿಕೆ ಇಂಧನಗಳ ಮೇಲಿನ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯ ವೆಚ್ಚವು ಕ್ರಮೇಣ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತದೆ.
ಇದು ಇಂಗಾಲದ ಹೊರಸೂಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಏರಿಕೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಶಕ್ತಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಮೂಲಗಳು
ಸೌರಶಕ್ತಿ
ಸೂರ್ಯನ ಕಿರಣಗಳಿಂದ ವಿದ್ಯುತ್ ಅಥವಾ ಬಿಸಿನೀರನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವುದು.
ಉದಾಹರಣೆ: ಸೌರ ಫಲಕ, ಸೌರ ನೀರಿನ ಹೀಟರ್.
ರಾಜಸ್ಥಾನ, ಗುಜರಾತ್, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡು ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ಸೌರಶಕ್ತಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ಕೇಂದ್ರಗಳಾಗಿವೆ .
ಪವನ ಶಕ್ತಿ
ಗಾಳಿಯ ವೇಗದಿಂದ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆ.
ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರದೇಶಗಳು: ತಮಿಳುನಾಡು , ಕರ್ನಾಟಕ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ಗುಜರಾತ್.
ಗಾಳಿ ಟರ್ಬೈನ್‌ಗಳ ಮೂಲಕ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಜಲಶಕ್ತಿ
ನದಿಗಳು ಮತ್ತು ಅಣೆಕಟ್ಟುಗಳಿಂದ ನೀರಿನ ಹರಿವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆ.
ಉದಾಹರಣೆ: ಭಾಕ್ರಾ ನಂಗಲ್ , ತೆಹ್ರಿ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆ.
ಈ ಶಕ್ತಿಯು ಸುಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ ಸ್ನೇಹಿಯಾಗಿದೆ.
ಜೀವರಾಶಿ ಶಕ್ತಿ
ಕೃಷಿ ತ್ಯಾಜ್ಯ, ಕಸ ಮತ್ತು ಜೀವಿಗಳಿಂದ ಶಕ್ತಿ ಉತ್ಪಾದನೆ.
ಉದಾಹರಣೆ: ಜೈವಿಕ ಅನಿಲ ಸ್ಥಾವರ, ಜೈವಿಕ ವಿದ್ಯುತ್ ಸ್ಥಾವರ.
ಭೂಶಾಖದ ಶಕ್ತಿ
ಭೂಮಿಯ ಆಂತರಿಕ ಶಾಖವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ವಿದ್ಯುತ್ ಅಥವಾ ಶಾಖವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವುದು .
ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ತೇಜನ -ಪ್ರಗತಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ . ಈ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ವಿವಿಧ ದೇಶಗಳ ಆದ್ಯತೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾಧನೆಗಳು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಈ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಭಾರತದ ಸ್ಥಾನವು ಗಮನಿಯವಾಗಿ ಸುಧಾರಿಸುತ್ತಿದೆ.
ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಮೊದಲ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ . ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ . ಚೀನಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಸೌರ ಮತ್ತು ಪವನ ಇಂಧನ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿದ್ದು , ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಉತ್ಪಾದಕ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗಿದೆ . ಚೀನಾದ ಸಮಗ್ರ ನೀತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಗಳು ಈ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಜಾಗತಿಕ ನಾಯಕನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿವೆ.ಅಮೆರಿಕ ಸಂಯುಕ್ತ ಸಂಸ್ಥಾನವು ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ಎರಡನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಜರ್ಮನಿಯು ಮೂರನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ . ಈ ದೇಶಗಳು ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿವೆ.
ಭಾರತವು ನಿರಂತರವಾಗಿ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತಿದೆ . ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ , ಸೌರಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಪವನ ಶಕ್ತಿಯ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕನೇ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿದೆ . ೨೦೨೨ ರ ವೇಳೆಗೆ , ಭಾರತದ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವು ೧೭೫ ಗಿಗಾವ್ಯಾಟ್ ಆಗಿದೆ . ಆದರೆ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ೨೦೩೦ ರ ವೇಳೆಗೆ ನವೀಕರಿಸಬಹುದಾದ ಇಂಧನದ ಮೂಲಕ ತನ್ನ ಇಂಧನ ಅಗತ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ೫೦ ಪ್ರತಿಶತವನ್ನು ಅಂದರೆ ಸುಮಾರು ೫೦೦ ಗಿಗಾವ್ಯಾಟ್ ಪೂರೈಸಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ .
